แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี คนที่ 31 

โครงการดิจิทัลวอลเล็ตแจกเงิน 10,000 บาท ปัจจุบันมีความชัดเจนแล้วว่าจะทำการแจกเงิน 10,000 บาทแน่ๆ ในวันที่ 25 กันยายนนี้ ‘แต่’ คำนี้คงต้องเน้นย้ำ เพราะโครงการนี้เริ่มแจกเงินให้กับกลุ่มเปราะบางก่อน โดยใช้งบประมาณ 14.55 ล้านบาท 

โครงการแจกเงินนี้รัฐบาลเพื่อไทยมีการพยายามทำมาตลอดระยะเวลา 1 ปี ตั้งแต่รัฐบาลเศรษฐา ทวีสิน อดีตนายกรัฐมนตรี โดยปรับกรอบวงเงินมาเรื่อยๆ จากโครงการ 500,000 ล้านบาท เป็น 450,000 ล้านบาท แล้วเปลี่ยนจากออกพระราชบัญญัติกู้เงิน มาใช้เป็นงบประมาณประจำปี 2568 และใช้งบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม 2567 และงบกลาง เพื่อมาทำโครงการนี้ รวมถึงประชาชนจะได้ใช้เงินเมื่อไหร่รัฐบาลก็ประกาศเลื่อนมาตลอด 1 ปี เช่นกัน 

แต่หลังจาก แพทองธาร ชินวัตร ได้ขึ้นมาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี โครงการนี้ก็ยังคงเป็นสิ่งที่หลายคนถามหาความชัดเจนว่าจะสานต่ออย่างไร เพราะเป็นนโยบายหาเสียงหลักของเพื่อไทย ซึ่งสุดท้ายการสานต่อจะเริ่มแจกให้กับกลุ่มเปราะบางก่อน แต่คำถามถัดมาคือ แล้วความชัดเจนของเฟส 2 หรือ กลุ่มประชาชนทั่วไปที่มีคุณสมบัติเข้าเกณฑ์การได้รับดิจิทัลวอลเล็ต 10,000 บาท จะแจกเมื่อไหร่และแจกอย่างไร 

เศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี คนที่ 30 

โดยเศรษฐาตอนที่แถลงนโยบายเมื่อ 11 กันยายน 2566 กรอบเป้าหมาย คือ การแก้ไขเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นกับประเทศไทยจากสถานการณ์โควิด-19 ที่เน้นย้ำอยู่เสมอว่าไทยเข้าสู่วิกฤติเศรษฐกิจ จำเป็นต้องใช้เม็ดเงินเข้าไปกระตุ้นเศรษฐกิจ ในขณะที่แพทองธารมองว่าเศรษฐกิจไทยเติบโตน้อย เนื่องจากปัญหาหนี้สินเรื้อรัง ปัญหาความเหลื่อมล้ำที่รุนแรง ปัญหาสิ่งแวดล้อม ปัญหาสังคมและการเมือง 

รัฐบาลเศรษฐายกนโยบายดิจิทัลวอลเล็ตขึ้นมาแถลงเป็นเรื่องแรก พร้อมหวังว่าโครงการนี้จะให้เป็นชนวนกระตุ้นเศรษฐกิจให้ตื่นขึ้นมาอีกครั้ง และเน้นย้ำการใส่เงินเข้าไปในระบบเศรษฐกิจอย่างทั่วถึงและกระจายไปยังทุกพื้นที่ให้หมุนเวียนอยู่ในเศรษฐกิจให้ถึงฐานราก จะเกิดการจับจ่ายใช้สอยยกระดับคุณภาพชีวิตและสร้างโอกาสในการประกอบอาชีพ โดยสิ่งที่รัฐบาลจะได้คืนมาคือ ภาษี 

ขณะที่แพทองธารหยิบเรื่องการผลักดันปรับโครงสร้างหนี้ขึ้นมาพูดเป็นอย่างแรก โดยนโยบายดิจิทัลวอลเล็ตอยู่ลำดับที่ 5 ภายใต้กรอบ ‘รัฐบาลจะเร่งกระตุ้นเศรษฐกิจ’ สร้างความเชื่อมั่นและกระตุ้นให้เกิดการจับจ่ายใช้สอยควบคู่กับการบรรเทาภาระค่าใช้จ่ายและเพิ่มโอกาสในการประกอบอาชีพ รัฐบาลแพทองธารระบุชัดว่า ให้ความสำคัญกับกลุ่มเปราะบางเป็นลำดับแรก 

การที่รัฐบาลใหม่ปรับแผน ไม่ได้ให้โครงการเติมเงิน 10,000 บาท เป็นอันดับ 1 ทั้งที่เป็นนโยบายที่ชูตอนหาเสียง อาจมีนัยสำคัญ เพราะโครงการดังกล่าวในยุคเศรษฐาเป็นนโยบายที่สำคัญมาก แม้จะถูกวิพากษ์วิจารณ์มากมายถึงความเหมาะสมและจำเป็นจากภาคนักวิชาการและองค์กรอิสระต่างๆ แต่ก็พยายามที่จะขับเคลื่อนโดยให้เหตุผลว่าเป็นวิธีแก้ ‘วิกฤติทางเศรษฐกิจ’  

ในวันแถลงนโยบายต่อสภา แพทองธารเปรยถึงเสียงของประชาชนที่สะท้อนต่อ สส. ว่า ไม่เอาดิจิทัลวอลเล็ตแล้ว ให้แก้ไขปัญหาเรื่องยาเสพติดก่อน และในนโยบายดิจิทัลวอลเล็ตของแพทองธารก็เน้นให้กับกลุ่มเปราะบางก่อนเป็นอันดับแรก เรื่องนี้อาจมีนัยสำคัญว่าโครงการดิจิทัลวอลเล็ต เฟสที่ 2 อาจจะไม่ได้ไปต่อหรือถูกเลื่อนออกไปก่อน เนื่องจากรัฐบาลใหม่ไม่ได้มองว่าโครงการดังกล่าวเป็นกลไกสำคัญในการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจไทยขณะนี้ 

อีกมุมหนึ่ง การที่โครงการดิจิทัลวอลเล็ตนั้นถูกคัดค้าน และพูดถึงการหั่นงบประมาณของชาติที่จะนำมาแจกเงินกับประชาชนทุกคนอาจเข้าข่ายผิดกฎหมาย ซึ่งรัฐบาลแพทองธารเลือกที่จะให้กลุ่มเปราะบางก่อน ตามที่ฝ่ายค้านเคยเสนอถึงความเหมาะสมในการแจกเงิน ดังนั้นโครงการนี้ก็ยังคงอยู่ในความเสี่ยงที่อาจไม่ได้ไปต่อ เพราะอย่างที่รู้กัน ตระกูลชินวัตรมักโดนคดีติดตัวจากนโยบายเรือธง ไม่ว่าจะในยุค ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกฯ คดีทุจริตโครงการออกสลากพิเศษแบบเลขท้าย 3 ตัว 2 ตัว หรือ คดีหวยบนดิน ยุค ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ที่โดนคดีทุจริตจำนำข้าว ทำให้แพทองธารที่คงต้องพิจารณาให้รอบคอบอย่างมากว่าจะไปต่อในเฟส 2 หรือจะพอแค่นี้ 

อย่างไรก็ตาม ประชาชนคงทำได้แค่รอต่อไป ว่ารัฐบาลเพื่อไทยจะทำตามสัญญาที่เคยหาเสียงไว้ หรือจะผิดสัญญาอีกเหมือนครั้งตั้งรัฐบาล แต่สิ่งที่เราต้องติดตามหลังจากนี้ของ นายกฯ หญิง แพทองธาร คือการ ‘ให้คนไทยมีกิน มีใช้ มีเกียรติ มีศักดิ์ศรี เพื่อพาความภาคภูมิใจกลับมาสู่ประเทศ’ หรืออีกคำสัญญาที่ได้ลั่นวาจาไว้ต่อรัฐสภาที่ทรงเกียรติของไทย